Рубрика: Культура

Пры Польшчы (20-30-я гады ХХ ст.) фактычна ўвесь цэнтр Бераставіцы быў забудаваны адна-двухпавярховымі драўлянымі дамамі. Сярод гэтай шэрай забудовы выразна вылучаўся адзін стары доўгі прамавугольны будынак. Арыгінальны ў архітэктурным плане і вялікі па памерах, ён моцна адрозніваўся ад іншых драўляных хат, што шчыльна “туліліся” адна пры адной па перыметры Рынку – галоўнай плошчы мястэчка. А […]

Многія праваслаўныя веруючыя напэўна бачылі пад сценамі храма Свяціцеля Мікалая Цудатворцы пахаванні святароў гэтай царквы. Адзін з помнікаў асабліва вызначаецца. Гэта – “канстанцінаў крыж”. Каменнае дрэва, перакрыжаванае часткамі ствала. Пасярэдзіне дрэва разгорнуты скрутак з апісаннем жыццёвага подзвігу дыякана Канстанціна Валынцэвіча (1836-1906), які больш як паўстагоддзя свайго жыцця прысвяціў служэнню царкве Святога Мікалая ў Бераставіцы. Яго […]

Аб дзейнасці ткацкай мануфактуры ў Вялікай Бераставіцы ў сярэдзіне ХVІІІ ст. мала хто ведае з бераставічан альбо не ведае зусім. Няма звестак пра яе і ў беларускай навуковай літаратуры. Звесткі пра гэта можна знайсці толькі ў біяграфіі тагачаснага ўладальніка мястэчка Ежы Аўгуста Мнішка (1715-1778), што змешчаны ў кнізе “Польскі слоўнік біяграфічны”( Том ХХІ/3, Варшава, 1976). […]

Калі звярнуць у Бераставіцы з вуліцы Леніна на Кастрычніцкую (да вайны Дольную), і прайсці яшчэ метраў 40, то злева за “ветэранскім” магазінам трапляеш на невялікі тупіковы завулак. На ім сёння cтаяць усяго чатыры дамы. Далей дарога ўпіраецца ў плот, за якім знаходзіцца тэрыторыя гаражоў райвыканкама. Некалі пры Польшчы гэта быў не проста завулак. Тут пачыналася […]

Из донесения земского начальника 2-го участка Гродненского уезда губернатору о крестьянских бунтах  9 июня 1905 года Крестьянам дер. Старинцы, Лесневичи и Плюскаловцы Велико-Берестовицкой вол. при действии проверочной комиссии предоставлено сервитутное право пастьбы скота на известной площади в лесу владельца им. Велико-Берестовицы гр. Коссаковского. Несколько лет тому назад постановлением Гродненского лесоохранительного комитета разрешена владельцу имения постепенная […]

Наўрад ці хто зможа сёння дакладна сказаць, колькі вуліц было да вайны ў Вялікай Бераставіцы і як яны ў той час называліся? Пры адсутнасці пад рукамі тагачаснага друкаванага плана мястэчка зрабіць гэта немагчыма, аднак афіцыйных архіўных матэрыялаў (у тым ліку картаў і планаў) адносна некалі невялікага цэнтра вясковай гміны было няшмат. А сёння ад таго […]

Праз некалькі месяцаў, а, менавіта, у лістападзе, споўніцца 140 гадоў Алекшыцкай царкве. Аб гісторыі пабудовы гэтага праваслаўнага храма ў гонар Пакрова Прасвятой Багародзіцы, аб людзях, якіх ужо даўно няма ў жывых, а справа іх рук, душы і сэрца радуе і будзе радаваць многія пакаленні іх нашчадкаў, і будзе наш аповед. А пачыналася ўсё вясной 1864 […]

Не з’яўляецца сакрэтам, што ўладальнікі Вялікай Бераставіцы Касакоўскія былі даволі заможнымі людзьмі. У сваіх сядзібах у пачатку 20-га стагоддзя, апрача вялізных збораў карцін, рэдкіх кніг, дарагой мэблі, сталовага посуду і іншых рарытэтаў, графы мелі шыкоўныя калекцыі брычак. Пачатак гэтай незвычайнай справе быў пакладзены яшчэ пры Станіславе Шчэнсным у другой палове 19-га стагоддзя. У склад калекцыі […]

Гродна… Нядаўна ў судзе разбіралася справа аб бунце у мястэчку Крынкі Гродзенскага павета, што быў 17 лютага 1905 года. Перад судом стала 35 чалавек. Вінавацілі іх у тым, што яны разбілі пошту, воласьць, манапольку, гарадскую ўправу, дом прыстава і жандарскага вахмістра. Пры гэтым яны знішчылі ўсе дакументы, тэлеграфныя апараты, валілі тэлеграфныя слупы і рвалі дроты, […]

Сучасная Вялікая Бераставіца пачынаецца менавіта з яго – з касцёла Прасвятой Дзевы Марыі, якому ў мінулым годзе споўнілася 395 год з часу заснавання (1615г.). А ў гэтым, 2011годзе, у касцёла яшчэ адзін юбілей – 270 гадоў з часу аднаўлення будынка ў мурах. Справа ў тым, што да 1741 года касцёл Прасвятой Дзевы Марыі быў драўляны, […]

Не так даўно ад жыхароў Вялікай Бераставіцы старэйшага ўзросту я пачуў даволі загадкавую і інтрыгуючую гісторыю, звязаную з мінулым нашага пасёлка. Магчыма хто-небудзь яшчэ яе ведае і памятае. Што датычыцца мяне, то я пачуў яе ўпершыню. А сутнасць яе такая. Яшчэ ў 60-я гады мінулага стагоддзя, калі толькі-толькі пачынала наладжвацца культурнае супрацоўніцтва з прыгранічнымі рэгіёнамі […]

Працуючы ў адным з архіваў, сярод іншых матэрыялаў знайшоў цікавы дакумент – спіс абанентаў тэлефоннай сеткі, што абслугоўваліся Бераставіцкім аддзяленнем паштова-тэлеграфнай службы ў даваенны перыяд. Нагадаю, што карыстанне паслугамі тэлефоных сетак ў тыя часы было пакуль яшчэ рэдкай з’явай і адносна нятанна каштавала. У вёсках і невялікіх мястэчках тэлефоны мелі толькі адзінкі – асобныя дзяржслужачыя […]

З 14 студзеня па 3 лютага 2011 года ў Нацыянальным гістарычным музеі Беларусі ў Мінску пад назвай “Павел Валынцэвіч. Фоталетапіс даўжынёй у паўстагоддзя” праходзіла выстава ўнікальных фотаздымкаў нашага земляка, ураджэнца Вялікай Бераставіцы, протаіерэя Паўла Валынцэвіча (1875-1962), зробленых яшчэ ў першай палове ХХ стагоддзя. Кім быў гэты чалавек? Нарадзіўся святар-фатограф у Вялікай Бераставіцы ў сям’і мясцовага […]

Если не считать графского дворца, на фундаменте которого была построена больница, до 50-х годов прошлого века Большая Берестовица была одноэтажной. Но вот на снимке мы видим начало строительства одного из первых двухэтажных домов. Происходит закладка фундамента. Кирпич для постройки будут использовать из развалин дворца. Этот дом и сейчас стоит в самом центре Большой Берестовицы, у […]