Рубрика: Из истории земли Берестовицкой

Мінулы год пакінуў у гісторыі Вялікай Бераставіцы выдатны юбілей – 265 гадоў з часу фінансавання Ежы Аўгустам Мнішкам ткацкай мануфактуры ў Вялікай Бераставіцы . Аб тым, што ў Бераставіцы была мануфактура ў 1747-1774 гг., пацвярджае польская даследчыца Марыя Чапліньская ў артыкуле “Ежы Мнішак” шматтомнага выдання “Польскі слоўнік біяграфічны” (Том ХХІ/3, Варшава. 1976). Мануфактурнае прадпрыемства ў […]

У мінулым выпуску тэматычнай старонкі мы змясцілі тры гістарычныя апавяданні нашага няштатнага аўтара Сяргея Лушчыка пра жыццё ў Вялікай Бераставіцы ў канцы 19-га – пачатку 20-га стагоддзяў. Сёння прапануем вашай увазе яшчэ яго тры гісторыі. Гісторыя першая Як электрыфікавалі маёнтак Касакоўскіх Ці ведаеце вы, што адным з першых электрыфікаваных аб’ектаў у Вялікай Бераставіцы быў маёнтак […]

На старонках аднаго з мінулагодніх нумароў “Бераставіцкай газеты” я ўзгадваў аб таленавітым фатографе протаіерэі Паўле Валынцэвічы (1875-1962), ураджэнцы Вялікай Бераставіцы, які больш за 65 гадоў аддаў служэнню царкве і людзям. Святар быў фатографам і за сваё жыццё зрабіў больш за 300 фотакадраў. У сваіх здымках ён паказваў жыццё тагачаснай заходнебеларускай правінцыі, тых месцаў, дзе жыў […]

Гэты здымак палаца Касакоўскіх прыслаў нам у рэдакцыю па электроннай пошце Юрый Рудзяк з Падмаскоўя. Ён наш зямляк, родам з Шаляпкоў. Пра сябе Юрый Рыгоравіч напісаў, што ён закончыў школу ў Вялікай Бераставіцы ў 1980 годзе, служыў у арміі. Успамінае, што пра яго ў свой час пісала нават раённая газета “За камунізм”. А ў кнізе […]

Наш няштатны аўтар Сяргей Лушчык добра вядомы чытачам “Бераставіцкай газеты”  дзякуючы серыі публікацый прысвечаных гістарычнаму мінуламу нашага мястэчка і яго ваколіц. Сёння мы прапануем вашай увазе яго новыя гісторычныя апавяданні пра жыццё ў Вялікай Бераставіцы ў канцы 19-га – пачатку 20-га стагоддзяў. Гісторыя першая Аб тым, як у Вялікай Бераставіцы з’явіліся памідоры Цікава, што таматы […]

У Гродзенскім гістарычным архіве захоўваюцца дзве справы 1864-65-ых гадоў аб Ігнаціі Якаўлевічы Казлоўскім (1832-1898), беларускім рэлігійным дзеячу польскага паходжання, супрацоўніку Віленскай археалагічнай камісіі пры Музеі старажытнасцей, настаўніку гісторыі і геаграфіі, лёс якога звязаны з Вялікай Бераставіцай. Тут ён працаваў ксяндзом, тут ён быў абвінавачаны ва ўдзеле ў паўстанні 1863 года. Але мінавіта ў Бераставіцы ксёндз […]

Спрабуючы “рэканструяваць” гісторыю Вялікай Бераставіцы “польскага” перыяду (20-30-я гг. ХХ стст.), было б няправільным не ўзгадаць аб яшчэ адным важным аб’екце мястэчка – вадзяным млыне, што належаў у тыя часы ўладальнікам бераставіцкага маёнтку графам Касакоўскім. Гэты аб’ект, як і паравы млын Залмана Штайна, адыгрываў не апошнюю ролю ў развіцці і функцыянаванні тагачаснага мястэчка. Будынак млына […]

У дзяцінстве мне не раз даводзілася чуць, як у вёсцы Старынцы людзі казалі, што кароў пагоняць пасвіць на сервітут. Што азначала апошняе слова, я у той час не ведаў і нават не задумваўся, бо ў кожнай вёсцы нейкія канкрэтныя мясціны мелі свае назвы, якія перадаваліся з пакалення ў пакаленне, і сэнс гэтых слоў мала каго […]

Магазин в деревне Матеевичи открылся после войны. Располагался он посреди деревни, в доме Иосифа Заневского. Торговала его дочь Гэлена. Потом стараниями председателя Эйсмонтовского сельпо Голубовича (имени не помню) магазин был переведен ближе к перекрестку дорог Станевичи-Эйсмонты и Цыдики-Иодковичи, в самую большую комнату дома Станислава Заневского. Было, конечно, тесно: соль хранилась навалом в отдельном сарае, керосин […]

На алекшыцкіх могілках, у тым куточку, дзе ў маі цвіце чаромха і ўсю ноч спяваюць салаўі, ёсць магіла, на помніку якой напісаны словы з вядомай паэмы Якуба Коласа “Новая зямля”: Мой родны кут, Як ты мне мілы, Забыць цябе не маю сілы … Тут пахаваны наш зямляк, змагар за беларускасць Мікалай Міхайлавіч Марцінчык. Нарадзіўся Мікалай […]

Гісторыя трэцяя. Ёсць у Вялікай Бераставіцы яшчэ адзін адносна невялікі аднапавярховы будынак, які ўзведзены ў пачатку ХХ ст. Аб гэтым малапрыкметным будынку варта было б сказаць некалькі слоў. Размяшчаецца ён у самым цэнтры мястэчка ў глыбіні (на заднім плане) паміж сучаснай раённай бібліятэкай і жылым двухпавярховым домам па вуліцы Савецкай, 1. Яго сучасны паштовы адрас […]

Думаю, што кожны дарослы чалавек у паўсядзённым жыцці чуў такія словы як “шабашка”, “шабаш”, “шмон” альбо “цымус”. Большасці з іх няма ў слоўніках, аднак усе ведаюць, што “шабашка” – гэта хаўтурная, нелегальная работа, а “шабаш” – увогуле заканчэнне ўсялякай працы і пераход да адпачынку альбо святкавання. Слова “цымус” асацыіруецца ў нас з нейкімі прысмакамі ці […]

Моя школа Смотрел по телевизору на нарядных выпускников, на торжественные линейки, посвященные окончанию школы и последнему звонку, и чувствовал в сердце ностальгию по своему детству и школьной жизни. Правда, совсем не такой была школа и учеба у меня и моих сверстников. Я родился и рос в деревне Матеевичи нашего района. Учился в местной школе. И […]

ХVІІІ стагоддзе не перастае здзіўляць нас колькасцю знакамітых імёнаў для Вялікай Бераставіцы – Юзаф Мнішак і яго сын Ежы Аўгуст, Станіслаў і Юзэфіна Патоцкія, Юзаф Пешка. І вось, нарэшце, Ян Генрык Клем (каля 1710-1777), нямецкі архітэктар эпохі барока, імя якога на цэлае стагоддзе забыта ў гісторыі Вялікай Бераставіцы. А менавіта яму належыць выдатная работа ў […]