“Эйсмантаўскаму фэсту ” ­– 5 гадоў!

Лента новостей

эмблемаШтогод на Бераставіччыне ў аграгарадку Вялікія Эйсманты праводзіцца раённы адкрыты фестываль польскай культуры і побыту «Эйсмантаўскі фэст». Вось ужо на працягу пяці гадоў гэтае свята збірае ўсіх, каму цікавая гісторыя, культура, багатая нацыянальная спадчына палякаў, якія жывуць у мястэчку і ў рэгіёне. Невыпадкова ён праводзіцца ў сапраўднай «жамчужыне» Бераставіцкага раёна, вядомай на ўсю рэспубліку моцнай гаспадаркай СВК імя Варанецкага, працаўнікі якой уносяць важкі ўклад у развіццё сельскагаспадарчай галіны Бераставіччыны. На эйсмантаўскай зямлі пражывае каля 80 працэнтаў этнічных палякаў раёна, якія цэняць свае карані, захоўваюць і перадаюць з пакалення ў пакаленне самабытную польскую культуру і традыцыі. За прайшоўшыя гады «Эйсмантаўскі фэст» стаў візітнай карткай Бераставіччыны. І сёння смела можна сцвярджаць, што фестываль – па-сапраўднаму прыгожае, натхняльнае і пазнавальнае мерапрыемства, удзел у якім дазваляе мясцовым жыхарам не толькі змястоўна адпачыць пасля нялёгкіх працоўных будняў, але і прадэманстраваць усім сваю адметную гасціннасць і ўменне жыць у міры і згодзе з прадстаўнікамі іншых нацыянальнасцей і рэлігійных канфесій, пазнаёміць са сваёй самабытнай культурай, дэкаратыўна-прыкладной, музычнай і мастацкай творчасцю, а таксама самім узбагаціцца душой, спазнаючы рознажанравае мастацтва лепшых калектываў, салістаў, майстроў-рамеснікаў, мастакоў раёна і вобласці, якіх кожны год запрашаюць на свята.
Пяць гадоў для фестывалю – юбілей невялікі. Але «Эйсмантаўскі фэст» стаў для ўсіх ужо адметнай, чаканай падзеяй, а таму ёсць упэўненасць, што ён яшчэ доўгія гады будзе радаваць сваімі новымі творчымі здабыткамі.

Эмблема “Эйсмантаўскі фэст”
(аўтар Андрэй Втарушын, 2012 г.)

Эмблема мае форму круга. У чырвоным полі на зялёным узгорку ляжыць разгорнуты скрутак з берасты натуральнага колеру. Скрутак па форме нагадвае ліру. У цэнтры скрутка ўздымаецца крыніца мастацтваў у выглядзе пяці блакітных струн – званочкаў рознай вышыні. Званочкі сімвалізуюць пяць відаў мастацтваў: спевы, інструментальную музыку, танцы, выяўленчае мастацтва, народныя рамёствы і промыслы. Выгін ніжняй часткі скрутка мае выяву дзяржаўнага сцяга Польшчы. Скрутак уяўляе сабой старажытную грамату, замацаваную віслай пячакай з чырвонага сургуча, на якім маецца надпіс па-польску: “EJSMONTY WIELKIE – 2016”. Гэта месца і адпаведны год правядзення фестывалю польскай культуры і побыту “Эйсмантаўскі фэст”.
Скрутак сімвалізуе Бераставіцкі раён з яго цэнтрам г.п. Вялікая Бераставіца, у гістарычны гербе якой таксама ёсць выява скрутка.

Па шляху сяброўства  і ўзаемаразумення

Эйсмантаўскі сельскі аддзел ГА “Саюз палякаў на Беларусі”, які пры падтрымцы органаў раённай і мясцовай улады ў свой час стаў ініцыятарам раённага адкрытага фестывалю польскай культуры і побыту “Эйсмантаўскі фэст”, існуе і дзейнічае дзеля захавання і развіцця нацыянальных традыцый рэгіёну. З гэтай мэтай у Вялікіх Эйсмантах праводзіцца шэраг цікавых па форме і зместу мерапрыемстваў. Фэст, якому сёлета спаўняецца пяць гадоў, – яркі таму прыклад.

Першы фестываль адбыўся 17 чэрвеня 2012 года. Яго ідэя была простай. Як адзначыў у сваім прывітальным слове старшыня Бераставіцкага райвыканкама Антон Кулісевіч, гэта вялікая дружба паміж прадстаўнікамі розных нацыянальнасцей, што жывуць на бераставіцкай зям­лі. Гэтую дружбу неабходна падтрымліваць і надалей. У тым ліку – і праз такія святы як “Эйсмантаўскі фэст”. Падобную думку агучыў і паважаны госць фестывалю Генеральны консул Рэспублікі Польшча ў Гродне Анджэй Хадкевіч. Ён адзначыў, што фэст – важная падзея для Бераставіччыны і пачатак яшчэ адной добрай справы па падтрымцы і развіццю польскай культуры на Гродзеншчыне. Багацце культур усіх нацыянальнасцей, якія пражываюць на Беларусі, падкрэсліў ён, – гэта сіла народа і адзінства краіны.
2012-ы быў стартавым годам для нашага фестывалю. Сёння ж ён адзначае пяцігадовы, “драўляны”, юбілей. А значыць – фэст ужо трывала стаіць на нагах. І наша задача падтрымліваць і развіваць яго надалей.
Вельмі важна, што гэтую ідэю падтрымліваюць раённая і мясцовая ўлады, а таксама СВК імя Варанецкага. Станоўчыя водгукі аб свяце мясцовых жыхароў толькі пацвярджаюць думку пра тое, што фестываль ім неабходны. Людзі з ахвотай дапамагаюць у яго падрыхтоўцы, з нецярпеннем чакаюць фестывальнага дня.
Наша вялікая ўдзячнасць за матэрыяльную і маральную падтрымку старшыні СВК імя Варанецкага Іосіфу Коласу і яго намесніку па ідэалагічнай рабоце Аліне Янушка. Яны заўсёды з адкрытым сэрцам і шчырай душой дапамагаюць у арганізацыйных пытаннях.
Другі фестываль, які праводзіўся 29 чэрвеня 2013 года, зноў сабраў сяброў – усіх тых, каму цікава акунуцца ў багатую нацыянальную культуру палякаў, што жывуць на бераставіцкай зямлі. Мы яшчэ раз упэўніліся, што наш фестываль прыносіць карысць. Як адзначыў Ігар Папоў, які ў той час быў начальнікам аддзела па справах рэлігій і нацыянальнасцей Гро­дзенскага аблвыканкама, цудоўныя выс­тупленні ўдзельнікаў фестывалю і змястоўная прэзентацыя розных сфер мясцовага грамадскага жыцця – лепшае сведчанне таго, што ў “Эйсмантаўскага фэсту” ёсць будучыня. Гэтую думку падтрымаў і старшыня ГА “Саюз палякаў на Беларусі” Мечыслаў Лысы. Ён пажадаў нашаму святу далейшага развіцця.
На другім фэсце прыемна было пазнаёміцца з сям’ёй Эдмунда і Людвікі Кулікоўскіх, якія адзначалі залатое вяселле. Жыццёвая мудрасць, не­звы­чайная сціп­ласць гэтых лю­дзей сапраўды ўраж­вае. Гэта сям’я – яркі прыклад захавання нацыянальных традыцый мясцовага ўкладу жыцця.
На трэці фес­ты­валь, які ад­­быўся 29 чэрвеня 2014 года, былі запрошаны нашы знакамітыя землякі. Заўсёды імкнуўся быць карысным людзям былы актыў­ны дзеяч камса­мольскіх, партыйных і са­вец­кіх органаў горада Гродна Станіслаў Андрыеўскі. Медыцына стала лёсам дзіцячага хірурга Казіміра Іядкоўскага. Начальніку ўпраўлення арга­ніза­цыйна-кадравай работы ка­мі­­тэта па сельскай гаспадарцы Гродзенскага аблвыканкама Віктару Цыдзіку заўсёды дарагі сэрцу той родны куток, дзе ён рос і сталеў. Многія на Бераставіччыне ведаюць імя заслужанага работніка СВК имя Варанецкага, ганаровага грамадзяніна раёна Міхаіла Стралкоўскага. Наш малады зямляк айцец Анджэй Іядкоўскі прысвяціў сваё жыццё служэнню Богу і людзям. Сустрэча з гэтымі асобамі ўпрыгожыла трэці фестываль. Яго назвалі святам дружбы і добрасуседства.
Чацвёрты фестываль праходзіў 27 чэрвеня 2015 года пад дэвізам “Вялікія Эйсманты – аграгарадок маладых”. Мы ўшаноўвалі маладых спецыялістаў розных прафесій: агранома Паўла Станеўскага, настаўніцу Ганну Канецкую, лабаранта Крысціну Маціеўскую, вадзіцеля Юрыя Чарняка, электрыка Уладзіслава Красоўскага і іншых. Прыемна асэнсоўваць, што наша маладое пакаленне захоўвае і прымнажае здабыткі сваіх бацькоў і дзядоў, актыўна ўдзельнічае ў грамадскім жыцці рэгіёна.
Асобна хачу падзякаваць нашаму нязменнаму вядучаму Паўлу Каржанеўскаму, які паказвае прыклад высокай адданасці нацыянальным традыцыям, цудоўна валодае польскай мовай.
1Гэты год з’яўляецца юбілейным у жыцці нашага фестывалю. Ад імя членаў Эйсмантаўскага сельскага аддзела ГА “Саюз палякаў на Беларусі” жадаю, каб і ён пакінуў масу прыемных уражанняў у нашых жыхароў, удзельнікаў і гасцей свята. Няхай сённяшняя чэрвеньская нядзеля надоўга застанецца ў іх памяці, стане штуршком да паўнацэннага жыцця і працы, падорыць уменне радавацца кожнаму пражытаму дню.
Уладзімір Янкойць,
старшыня Эйсмантаўскага сельскага аддзела
ГА “Саюз палякаў
на Беларусі”

***

СВК імя Варанецкага: падтрымка фестывалю – уклад у будучыню

За ўсёй прыгажосцю і паспяховасцю фэсту стаіць карпатлівая адказная праца яго арганізатараў. Для таго, каб свята атрымалася, каб пакінула ў сэрцах людзей прыемнае ўражанне і яркія эмоцыі, патрэбны і дасканала прадуманая праграма, і, што важна, немалыя фінансавыя ўкладанні.
Спонсар «Эйсмантаўскага фэсту» – СВК імя Варанецкага. Менавіта на гаспадарцы ляжыць клопат аб матэрыяльным аспекце свята – выдатках на запрашэнне артыстаў і творчых калектываў, пачастункі гасцей стравамі нацыянальнай кухні, дыпломы, сувеніры і падарункі ўдзельнікам фестывалю, арганізацыю іх харчавання, упрыгожванне сцэны, феерверк, афармленне падворка і г.д. Аднак кіраўніцтва сельгаскааператыва лічыць, што «Эйсмантаўскі фэст» – патрэбнае і важнае мерапрыемства, і не шкадуе сродкаў і сіл для таго, каб падарыць сваім працаўнікам і мясцовым жыхарам сапраўднае свята.
– Не хлебам адзіным жыве чалавек, – кажа намеснік старшыні СВК імя Варанецкага па ідэалагічнай рабоце Аліна Янушка. – І хоць гэта фраза гучыць банальна, яна дакладна перадае сутнасць нашай работы. Важна не толькі дабівацца стабільных эканамічных паказчыкаў, але і ствараць умовы для камфортнага пражывання сельскіх жыхароў, для іх духоўнага і культурнага развіцця, змястоўнага адпачынку. Наша задача, як найбольш буйнога мясцовага прадпрыемства, зрабіць усё магчымае, каб у аграгарадку заставалася моладзь, каб маладыя спецыялісты знаходзілі тут нешта цікавае для сябе. І такое мерапрыемства як «Эйсмантаўскі фэст» якраз і спрыяе гэтаму. Як і многія іншыя культурныя і спартыўныя праекты, якія ў гаспадарцы падтрымліваюць і развіваюць. Узяць хаця б раённы турзлёт, які праходзіць у гэтыя дні, і дзе каманда сельгаскааператыва таксама ўдзельнічае. А заўтра, напрыклад, нашы спартсмены адправяцца на спартакіяду ў Індурскі сельсавет. Што датычыцца «Эйсмантаўскага фэсту», то гэта – наша галоўнае свята. Пры падрыхтоўцы да яго мы стараемся ісці ў нагу з часам, кожны год прапаноўваючы мясцовым жыхарам і гасцям аграгарадка нешта новае, што можа іх парадаваць ці нават здзівіць.

***

Стымул да краязнаўчых даследаванняў

Правядзенне фестывалю паслужыла для раённых і мясцовых краязнаўцаў стымулам да вывучэння гісторыі Вялікіх Эйсмантаў, брашурадаследавання біяграфічных звестак пра вядомых выхадцаў з мястэчка і навакольных вёсак. Напрыклад, краязнаўца-аматар, настаўнік Бераставіцкай дзіцячай школы мастацтваў Андрэй Втарушын зацікавіўся біяграфіяй і дзейнасцю ўраджэнца Вялікіх Эйсмантаў, першага прафесара скульптуры на Беларусі Казіміра Ельскага (1782-1867).
Казімір Ельскі ўнёс важкі ўклад у станаўленне прафесійнай адукацыі беларускіх, поль­скіх і літоўскіх скульптараў ХІХ ста­годдзя. Ён нарадзіўся ў Вя­лікіх Эйсмантах, вучыўся і пра­цаваў у Віленскім універ­сітэце. Развіў і удаска­наліў як від мастацтва скульптуру і малую пластыку (медальён). Адной з работ аўтара стаў бюст археолага Яўстаха Тышкевіча (1854). На жаль, бела­рускай літа­ратуры аб твор­часці Ельскага вельмі мала. Адзіная манаграфія, прысвечаная скульптару, літоўскай даследчыцы Руты Янанене выйшла ў Вільні ў 2003 годзе.
Цікавасць Андрэя Францавіча да асобы Ельскага вылілася ў бібліяграфічны нарыс аб скульптары, які краязнаўца напісаў у пазамінулым годзе і які, дарэчы, публікаваўся ў “Бераставіцкай газеты”. А сёлета, спецыяльна да фэсту, Бераставіцкай раённай бібліятэкай імя В.М.Кавалеўскага была выдадзена брашура Андрэя Втарушына пад назвай “Прафесар скульптуры з Вялікіх Эйсмантаў”.
Да слова, Андрэй Францавіч мае непасрэднае дачыненне да “Эйсмантаўскага фэсту”. Ён аўтар эмблемы фестывалю, стваральнік праграмных буклетаў і памятных тэматычных паштовак. Яго ідэі як дызайнера і мастака выкарыстоўваюцца пры афармленні сцэны. Мясцовыя жыхары і госці фестывалю мелі магчымасць пазнаёміцца і з мастацкімі работамі Андрэя Францавіча і яго вучняў.

***

Бібліяграфічныя выданні аб Вялікіх Эйсмантах

Эйсмантаўскі край для яго ўраджэнцаў і жыхароў – маляўнічы, любімы куточак малой радзімы. Правядзенне фестывалю польскай культуры і побыту “Эйсмантаўскі фэст” выклікала цікавасць да гісторыі мястэчка і людзей, якія жылі тут у розныя гады. Аднак багатая на падзеі і цікавыя людскія лёсы шматвекавая гісторыя Эйсмантаў вывучана недасканала. Тут яшчэ шмат белых плям і вялікая прастора для даследаванняў.
высокая награда зямныя вузлы село родноеУ Бераставіцкай раённай бібліятэцы імя В.М.Кавалеўскага і яе філіяле ў Вялікіх Эйсмантах ёсць выданні, якія прысвечаны асобным старонкам гісторыі эйсмантаўскай зямлі.
Так, у кнізе Мікалая Рыгоравіча Зданчука “Сяло роднае” (1987) гаворыцца пра гісторыю станаўлення і развіцця калгаса імя Варанецкага з часоў яго стварэння да канца 80-х гг. ХХ стагоддзя і пра дасягненні гаспадаркі за гэты перыяд. Мікалай Рыгоравіч быў старшынёй гэтай гаспадаркі з 1972 па 1996 гады.
У 1968 годзе выйшла кніжка “Высокая ўзнагарода абавязвае”, аўтар якой старшыня калгаса “Гвардыя” (пазней імя Варанецкага) ў 1953-1972 гады Андрэй Максімавіч Варанецкі. У сваім творы ён успамінае пра тое, як працавалі работнікі сельгасартэлі і як сваёй эсманты гербу корабпрацай умацоўвалі эканоміку раёна. Аўтар вельмі цёпла адгукаецца пра мясцовых людзей і іх вытворчыя поспехі, пра іх ініцыятыву, гарачае жаданне дастойна працаваць.
Зацікавіць чытачоў аповесць Ігната Дубоўскага “Зямныя вузлы”. Гэта нарыс пра жыццё і надзённыя клопаты жыхароў вёскі Вялікія Эйсманты. Адным з галоўных герояў аповесці якраз і з’яўляецца Андрэй Максімавіч Варанецкі.
Тым, хто валодае польскай мовай і ціка­­віцца ге­неа­логіяй і гіс­торыяй поль­­скіх ро­даў, можна прапанаваць кнігу Тадэвуша Эйсманта “Эйсманты гербу Кораб”, аўтар якой вывучаў і выкарыстаў пры напісанні кнігі матэрыялы архіваў Кіева, Мінска, Вільна і Жытоміра.
Валянціна Чыкун, загадчык
аддзела абслугоўвання і інфармацыі Бераставіцкай раённай бібліятэкі
імя В.М.Кавалеўскага

Падрыхтавала Святлана ГАНЧАРОВА



Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *