Рубрика: Из истории земли Берестовицкой

Наш земляк Александр Кислейко, уроженец деревни Синьки, два года назад возглавил самый дальний природный заповедник Российской Федерации — «Курильский», в южной части острова Кунашир на границе с Японией. Так получилось, что я знаком с Александром Александровичем очень давно – с тех пор, когда он еще учился в 7 классе Большеберестовицкой средней школы. Я вел в […]

Хіба можа не радаваць будаўніцтва на вёсцы! Жыхароў Масалян цешыць рэканструкцыя старых дамоў на цэнтральнай алеі. Яны, пабудаваныя ў 60-я гады без аніякіх выгод, былі прытулкам для 6 сямей. Цяпер жа, адрамантаваныя, з падведзеным прыродным газам, з усімі выгодамі, грунтоўна ўцепленыя, з густам пафарбаваныя, яны падзелены на дзве сучасныя цудоўныя кватэры і амаль ўжо чакаюць […]

2 жніўня 1754 г. кароль Аўгуст ІІІ Саксонскі выставіў прывілей аб наданні Вялікай Бераставіцы Нямецкага (Магдэбургскага) права. Гэты асаблівы статус мястэчка даваў яго жыхарам значную самастойнасць – дазваляў самім выбіраць сабе кіраўніцтва, самастойна гандляваць, мець ўласныя суды, а значыць незалежна ад землеўладальніка вырашаць многія надзённыя патрэбы. Адным з галоўных атрыбутаў тагачаснага магдэбургскага горада з’яўлялася ратуша […]

У Гродзенскім гістарычным архіве выяўлены невядомыя факты з жыцця беларускага мастака Міхала Кулешы (1799-1863), выдатнага майстра пейзажу і гістарычнай карціны. А са справы “Аб дастаўленні генерал-губернатару Паўночна-Заходняга краю ўзораў гербаў гарадоў Гродзенскай губерні” (1842) М.Кулеша паўстае як графік-геральдыст.  Міхал Кулеша нарадзіўся 26 лістапада 1799 г. у Вільні ў незаможнай шляхецкай сям’і суддзі Лідскага павета Гродзенскай […]

На навукова-практычнай канферэнцыі “Край Гарадзенскі” ў гэтым годзе навуковая работа вучня сярэдняй школы аграгарадка Пагранічны Мікіты Рыгосіка “Каменныя магілы в.Клепачы Бераставіцкага раёна – археалагічны помнік XIV – XVI ст.” была адзначана Дыпломам 2-ой ступені. Даследаванні выклікалі зацікаўленасць і ў іншых вучняў, у мясцовага насельніцтва, навукоўцаў з Гродна. Пры падрыхтоўцы работы вывучаліся таксама матэрыялы аб усіх […]

Тевтонский орден, он же Немецкий, членов которого называли крестоносцами, был создан в 1207 году в Палестине. С 1211 года этот орден действовал в Венгрии. В 1225 году польский удельный князь Конрад Мазовецкий пригласил тевтонцев в Польшу на 20 лет и предложил им поселиться на Кульмской земле. В результате тевтонцы захватили часть Пруссии и польское Поморье. […]

175 гадоў таму жыхары Вялікай Бераставіцы былі пазбаўлены правоў на самакіраванне і гандлёвыя стасункі. Прычынай гэтаму стаў візіт у мястэчка гродзенскага павятовага іспраўніка і калежскага асэсара Васілія Фёдаравіча Юдзіна. Васілій Юдзін працаваў у Гродзенскім земскім судзе павятовым іспраўнікам – начальнікам паліцыі Гродзенскага павета. Ён, патомны дваранін, пражываў у Гродне разам з жонкай і сынам Канстанцінам, […]

1812 год 24 чэрвеня напалеонаўская армія пераправілася цераз Нёман і ўвайшла ў межы Расійскай імперыі. Пачалася Айчынная вайна 1812 года. У канцы чэрвеня французскія войскі, якія рухаліся па гасцінцы з Беластока на Ваўкавыск, на пераправе праз раку Свіслач (каля вёсак Баброўнікі — Мінчыкі) папалі ў засаду і ўступілі ў жорсткі бой з аб’яднаным атрадам 2-ой […]

У сваіх артыкулах я не аднойчы ўзгадваў аб тым, што ў старым касцёле ў Вялікай Бераставіцы некалі захоўвалася ўрна з сэрцам вялікага гетмана літоўскага Яна Караля Хадкевіча. З цягам часу архіўныя дакументы дапамагаюць установіць усё новыя факты, звязаныя з гісторыяй гэтага касцёла. Як сведчаць матэрыялы з аддзела рукапісаў і старадрукаў бібліятэкі Віленскага ўніверсітэта за 1949 […]

Працягваем публікацыю матэрыяла нашага няштатнага аўтара, краязнаўцы Сяргея Лушчыка, ў якім ён выказвае свае меркаванні наконт паходжання назваў населеных пунктаў на Бераставіччыне. Ён прааналізаваў паходжанне назваў амаль ста вёсак на падставе розных тапанімічных слоўнікаў і энцыклапедый. МЯНЬКІ (польск. — Mienki) – ад МЕНЬ, МЯНЁК, МЯНТУЗ (польск. — mientus) – від рыбы. Агульнаславянская назва. Толькі ў […]

1873 год 25 студзеня Адбыўся вялікі пажар у мястэчку Вялікая Бераставіца. Аб гэтым сведчыць складзены “Спic пагарэльцаў”. У cпice асобна выдзелены пагарэльцы яўрэі (61 домаўладальнік) i пагарэльцы-сяляне (28 домаўладальнікаў). Сярод апошніх ёсць прозвішчы: Алесюк, Лагада, Плоцкі, Хамяня, Жукоўскі, Нікан, Жалезны, Лазаровіч, Лазар i іншыя. Называюцца вуліцы: Ваўкавыская, Гродзенская, Дольная, Свіслацкая, Луненская, Беластоцкая. Як сведчыць дакумент, […]

Ігнацій Масальскі нарадзіўся 22 ліпеня 1727 г. як чацвёрты сын князя Міхала Юзафа і Францішкі з Агінскіх. Выхоўваўся ў алекшыцкім маёнтку пад апекай святара каноніка Яна Дамініка Лапацінскага, які з малых год рыхтаваў яго да духоўнай кар’еры. Потым вучоба ў езуіцкім каледжы ў Гродне, у Віленскім Collegium Nobillium, у Варшаўскай Семінарыі Святога Крыжа, у адным […]

У двух папярэдніх выпусках “Нашага мінулага” мы вялі гаворку пра паходжанне назваў некаторых населеных пунктаў на Бераставіччыне. Сёння гэту тэму працягвае публікацыя нашага пастаяннага няштатнага аўтара, краязнаўцы Сяргея Лушчыка, які выказвае свае меркаванні наконт гэтага. Ён прааналізаваў паходжанне назваў амаль ста вёсак на падставе розных тапанімічных слоўнікаў і энцыклапедый. ВЯЛІКАЯ БЕРАСТАВІЦА – ад слова БЕРАСТ […]

Прафесар Ігнат Анацэвіч зай­мае пачэснае месца ў сузор’і славутых ураджэнцаў гро­дзенскай зямлі, якія сваім талентам узбагацілі айчынную і еўрапейскую асвету і навуку. Ён з’яўляецца гонарам нашай Бераставіччыны. У свой час гісторык і педагог Ігнат Анацэвіч быў вядомы пад псеўданімам “Жэгота з Малой Бераставіцы”. Яго сапраўднае імя – Ігнат, сын Сымона, Анацэвіч. Напісанне прозвішча, як і […]