Некалькі цікавых фактаў з гісторыі Бераставіцы

Из истории земли Берестовицкой Культура Лента новостей

Перш чым прыступіць да расповеду наступных гісторый, адзначу, што аўтар раўназначна і з вялікай павагай адносіцца як да вернікаў-каталікоў, так і да праваслаўных, а ўсё, пра што пойдзе гаворка ніжэй, з’яўляецца выключна канстатацыяй гістарычных фактаў.

Гісторыя першая. У верасні 1876 года была дазволена царскай цэнзурай і выйшла з друку ў Варшаве кніга ўладальніка Вялікай Бераставіцы Станіслава Казіміра Касакоўскага пад назвай “Monografie historyczno-heneologiczne niektorych rodzin polskich”. Трэба адзначыць, што праца гэта вельмі цікавая. На 220 старонках аўтар распавядае аб буйнейшых магнацкіх і шляхецкіх родах старажытнай Рэчы Паспалітай, знаёміць чытачоў з іх гісторыяй. У кнізе прыводзяцца генеалагічныя табліцы гэтых велікасвецкіх родаў і апісваюцца гербы, якія яны мелі ў свой час. Між іншым, у адным з раздзелаў манаграфіі, які прысвечаны Хадкевічам, на 53-яй старонцы, унізе пад асноўным тэкстам, змешчана хоць і малапрыкметная, але надзвычай цікавая зноска. З яе можна даведацца аб тым, што ў старым парафіяльным касцёле ў Вялікай Бераставіцы, які знаходзіўся ва ўладаннях графоў Касакоўскіх, у алтары над цыборыумам размяшчаецца зробленая з золата пасудзіна (трэба разумець саркафаг) з сэрцам легендарнага гетмана Яна Караля Хадкевіча. Паспрабуем высветліць, што ж такое “цыборыум” (лацінскае сiborium). Слова старажытнае і даўно не ўжываецца ў сучасным літургічным лексіконе. У старым “Каталіцкім слоўніку” з ХIХ стагоддзя слову даецца наступнае тлумачэнне: назва “цыборыум” паходзіць ад лацінскага слова “cibus”(ежа). Гэта невялічкая шафка з дзверцамі ў алтары для захоўвання літургічнага посуду з асвячонай хосціяй – кавалачкамі хлеба (аплаткамі) і віном, якія сімвалізуюць “цела і кроў Хрыста”. Для прычашчэння вернікаў падчас імшы святар даставаў посуд з шафкі, а пасля заканчэння абраду зноў ставіў яго на сваё месца і зачыняў шафку. Сёння гэтая шафка называецца не “цыборыум”, а “табернакль”. Такім чынам, калі верыць Касакоўскаму, то ў 2-ой палове ХIХ стагоддзя саркафаг з сэрцам вялікага гетмана Хадкевіча ўсё яшчэ знаходзіўся ў бераставіцкім касцёле (да перабудовы яго ў царкву) і як вялікая рэліквія быў замацаваны менавіта над гэтай шафкай у галоўным алтары. Дадзеная інфармацыя з кнігі былога ўладальніка Бераставіцы пралівае святло на таямнічасць усёй гісторыі з хадкевічоўскім саркафагам. Станіслаў Касакоўскі ўзгадвае таксама, што чарапная каробка Хадкевіча захоўвалася ў палацавай капліцы радавога маёнтку Сапегаў у Млынове (цяпер мясцовасць у Польшчы). Гэта яшчэ адна са шматлікіх версій адносна пахавання астанкаў гетмана, але і яна таксама заслугоўвае пэўнай увагі. .
Гісторыя другая. Яна датычыцца абодвух бераставіцкіх касцёлаў. Аўтар артыкула даведаўся аб ёй з розных крыніц, у тым ліку і ад жыхароў Бераставіцы. Напярэдадні перабудовы касцёла ў царкву (1865-66 гг.) асноўную частку яго інвентару разам з метрычнымі кнігамі перадалі на захаванне ў Малабераставіцкі касцёл. У Вялікабераставіцкім жа касцёле на той момант заставаўся толькі вялікі драўляны каталіцкі крыж з распятай фігурай Ісуса Хрыста. Тады і было прынята хуткае рашэнне пакінуць гэты аб’ёмны крыж у будучай царкве, але для таго, каб ён служыў праваслаўным вернікам, палічылі неабходным на той час перарабіць рэліквію згодна з праваслаўнай традыцыяй. Нагадаю, што на каталіцкіх крыжах ступні ног распятага Збавіцеля складзеныя адна на другую і прыбітыя да крыжа адным цвіком, а ў праваслаўных, наадварот, ногі знаходзяцца адна пры адной і прыбітыя кожная асобным цвіком. У цэлым павеце тады доўга шукалі, але не маглі знайсці ніводнага майстра, які б узяўся за гэтую незвычайную справу. Урэшце знайшоўся чалавек, па некаторых звестках ён быў старазаконнікам (стараверам), які папросту ўзяў і абрэзаў Ісусу абедзве скрыжаваныя нагі і так пакінуў знявечаную фігуру ў алтары. Здарылася, што падчас перабудовы касцёла, гэтаму майстру нечакана зваліўся на ногі вялікі каменны блок, ды так іх прыціснуў, што пакалечанаму прыйшлося ампутаваць ступні ў тым самым месцы, дзе ён абрэзаў іх Хрысту.
Трэба адзначыць, што праз нейкі час рэканструкцыя крыжа ўсё ж была даведзена да лагічнага завяршэння і потым ён доўгі час служыў хрысціянам – спачатку праваслаўнаму люду ў новай царкве Успення Божай Маці (былога касцёла), а ўжо праз нейкі час і каталіцкім вернікам.
Легендарная рэліквія захавалася. Пераробленая некалі на праваслаўны манер, фігура так і засталася з тых далёкіх часоў у такім трошкі незвычайным для каталікоў выглядзе і сёння займае сваё месца ў новым бераставіцкім касцёле Перамянення Пана. Але гэта не мае абсалютна ніякага значэння. Ісус Хрыстос у хрысціян адзіны, роўна як і Багародзіца таксама адна.
Сяргей ЛУШЧЫК, г. Гродна



30 комментариев по теме “Некалькі цікавых фактаў з гісторыі Бераставіцы

  1. Witam Pana Andrzeja.
    Ten Wladzimir to hiba troho znaiomy. Morze dalni krewny. Pamentam rze jakisc Wladzimir Stankewicz pszyezdrzal z Polski. On byl taki socialista i za polskim czasom nawat sedzel w Kartuz-Berioze. Potym w Polske zaimowal jakisc warzny post. Ale ja myslialem rze w Bilymstoku a ne w Warszawe.
    Stankewiczuw w Brzostowicy est durzo rodzin. prawe wszystke pokrewnione. Stankewicz Wladzimerz i Nikolai moe wuiki zgineli jak meli 18 i 19 lat. Ne byli rzonate.
    Moja babcia Stankewicz Fedora Wikentiewna w dewiczestwe Lagoda 🙂
    Pozdrawiam/
    Nikolai.

  2. Panie Nikołaju.
    Znałem Stankiewicza Włodzimierza z Brzostowicy.Miał żonę-Felicję,może to on był Pana Wujkiem.Mieszkał w Warszawie,pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.
    Mój Ojciec zginąlkoło Ostrołeki.
    Pozdrawiam Pana.Andrzej.

  3. Dzieki,Panie Andrzeju. Otrzymalem 11 zdjec oraz kometarze do nich.Ciekawy i kosztowny dla mnie material. W ciagu najblizszego tygodnia przygotuje i wyszlie dla Pana kilka zdjec Brzostowicy miedzywojennego okresu.
    Pozdrawiam. Siergiej.Grodno.

  4. Panie Siergieju.
    Na podany adres mailowy wysłałem trochę zdjęć.
    Będę wdzięczny jeżeli Pan przyśle kilka i dla mnie.
    Pozdrawiam serdecznie.Andrzej.

  5. Andrzei.
    Ojciec mój był Rosyjskim lekarzem weterynarji i w okresie 1941-1944 pracował w W. Brzostowicy. Zginął na froncie 1.11.1944r.
    Видимо под Кенигсбергом?
    Мои два дядьки Станкевичи Николай и Владимир тоже пошли в Советскую Армию в 1944г. и тоже погибли под Калининградом.
    Urodziłem się 26.05 1944r. a w 1946 repatriowalismy do Polski.
    То есть у Вас не может быть ясных воспоминаний о Берестовице.Жаль. Я помню ещё в начале 60-х годов был обмен. Кто хотел или кого пускали???? Выезжал на жительство в польшу и с Польши к нам приезжали белорусы. Помню девочку Крысю Пивоварчик с ул.Красноармейской она тоже с семьей выехала в то время в Польшу.

  6. Pan Andrzej. Kiedy pracowalem w Grodzienskim Archiwum panstwowym,znalazlem tam list osob, zajmojacych sie biznesem przywatnym w Brzostowicy Wielkiej przed 2 wojna. Ten list wypelniony 09/01/1925 r.Wsrod 23 osob pod №17 znaczy sie Wladyslaw Lahoda,sprzedaz miesa,ul.Rynkowa 11.Dominuja tam przewaznie obywatelie miasteczka zydowskiej narodowosci. Z tej branzy (sprzedaz miesa)nie zydowskiej narodowosci na liscie znaczy sie jeszcze Kurylo Piotr,ul.Swislocka 6.
    Moj adres pocztowy:annuszka-modnica@mail.ru
    Dla Pana moge wyslac kilka zdjec przedwojennego miasteczka.
    Pozdrawiam serdecznie.

  7. Panu Siergiejowi i Nikołajowi odpowiadam.
    Urodziłem się 26.05 1944r. a w 1946 repatriowalismy do Polski.
    Dziadek- Władysław Łahoda i jego żona Jadwiga mieli sklep mięsny i wyszynk/w okresie miedzywojennym./O ile pamietam dobrze z opowieści to miesciły się na rynku.
    Ojciec mój był Rosyjskim lekarzem weterynarji i w okresie 1941-1944 pracował w W. Brzostowicy. Zginął na froncie 1.11.1944r.
    Z okresu międzywojennego mam troczę starych,rodzinnych zdjec i chętnie je prześlę mailem na podany przez Pana Siergieja adres.
    Pozdrawiam Panów.

  8. Андрей.
    скажите, Лагода который был кузнецом, имел свою кузню а после работал кузнецом в колхозе. Его все называли дядя Володя -это не ваш родственник?

  9. Sznowny Pan Andrzej. Chialem by Panu podziekowac za to, ze pamieta swoje rodzone miasteczko i nadal ciekawi sie jego historija. Mam nadzieje,ze Panstwo odwiedzi go jeszcze nieraz.Przepraszam za nieskromne pytanie — w jakim Pan jest wieku (chodzi o date urodzenia),jezeli to nie jest sekretem? Moze Pan Andrzej pamieta tamte dawne czasy i posiada jakas informacja,dotyczaca historii naszego miasteczka (wspomnienia lub zdjecia foto-skan)- prosze o kontakt. Na dzien dzisiejszy brak materialow w tym temacie.Szczegulnie interesuje okres miedzywojenny 20-30 lata. W Panstwowym archiwum w Grodnie tez ni wiele jest. W miare mozliwisci robie sprobe restaurowac obraz przedwojennego miasteczka i podaje to w swoich artykulach.Uwazam, ze glowna krynica takiego rodzaju informacji — to Ludzie,ktorzy pamietaja Wielke Brzostowice tamtych czasow.
    Jeszcze kilka slow o Lahodach brzostowickich.Pan Mikolaj dobrze powiedzial, ze te nazwisko poszyrzone w miasteczku i okolicach. Slyszalem, ze w lata 30-te Lahoda z Brzostowicy wynajmowal drzewniany dom pod klasy miejscowej podstawowej szkoly. Moze to byl Pana krewny?
    Dziekuje za kontakt.Pozdrawiam.

  10. Николай.
    Б.спасибо за приглашение.Я уже 2 раза был в В.Б. и смотрел
    место моего рожденя,моей Матьи и Дедушки.
    Всего хорошего.
    Андрей.

  11. Andrzei. Земляк!
    не хочется приехать на родину?
    Приезжай- границы открыты.
    Визу белорусскую получить не проблема.

  12. Pana Nikołaja pozdrawiam i gratuluję znajomości języka polskiego.
    Panu Siergiejowi Łuszczykowi bardzo dziękuję i jestem zachwycony Jego znajomoscią realiow z przed 2 wojny.
    Wszystkich mieszkańców Brzostowicy Wielkiej pozdrawiam.

  13. Я не спецыяліст ў гэтым накірунку,але мне здаецца, што ў здзічэлым сядзібным парку яшчэ захавалась некалькі цікавых і рэдкіх пародаў дрэваў.Ёсць нейкая цікавая сасна альбо яліна (swierk).Памятаю,на тэрыторыі бальніцы пры старым корпусе стаяла магутнае дрэва грэцкага арэха (orzech wloski).Цяпер яго ўжо няма.Вядома, што вельмі шмат насеялась акацыі.Гэта быў шыкоўны парк.Свой ўплыў на «прыгажосць» гэтага зялёнага кутка пазней зрабіла размяшчэнне на яго тэрыторыі прыватных падсобных гаспадарак.

  14. Сергей Алексеевич.
    Соловьи и сейчас поют в графском парке, который от больницы к чваракам тянется.
    Мне кажется там растет БЕРЕСТ, хотя там парк ужастно запущен- джунгли. А вот на левом берегу озера написать бы на БЕРЕСТЕ табличку, что он дал имя Берестовице — было бы замечательно.
    http://www.beresta.by/?p=387#more-387

  15. W tamte czasy od apteki w strone kosciola ciagnela sie zwirowa uliczka,obok ktorej i staly te chaty. A od koscielnego ogrodzenia w dol do brzegow jeziora rozlegal sie przepiekny park. Latem w cieple nocy tam spiewaly slowiki.

  16. Szanowni Panstwo.Zrozumialem,ze Panstwu chodzi o te zdjecie z mego artykulu. Prawdopodobnie,ze przed druga wojna w tym miejscu na samym rogu byl dom — jedyna w miaseczku przywatna apteka Antoniego Jacewicza.Na jego fundametach w czasy ZSRR wybudowali drewniana kasa oszczednosci(bank). Obok za apteka stal wielki dom Lahody.Dalej gdies w strone kosciola mieszkal niejkis zyd.Pozniej w tym samym domu mieszkal Bondaryk (pracowal w mlynie), a za jego domem obok kosciola zyl przywatny liekarz Dominik Kossakowski (nie byl krewnym hrabia Kossakowskich). Nizej w strone jeziora byl parowy mlyn Zalmana Sztejna,jego dom mieszkalny i ogrod.

  17. Andrzei.
    hiba troho myliszse. w tym meiscu byla zderkassa — drewniany budynek.
    Lahoda to i teraz poszyrone w Brzostowicy nazwisko. Napewno som tu Pana krewni .
    Pszepraszam za mui polski — estem samouk 🙁
    Pozdrawiam.

  18. W tym miejscu z którego zrobiono to zdjęcie przed wojną stał
    dom w którym się urodziłem.A mieszkała tam rodzina Łahoda Jefimow.

  19. Цікавыя здымкі.Праўду гаворыце, што іх рабіў акрабат. Я шмат бачыў сучасных здымкаў старога бераставіцкага касцёла і нават сам спрабаваў фатаграфаваць. Аднак такой цікавай падборкі кадраў яшчэ не сустракаў. Зроблена якасна і з густам. Гадоў праз пяць многіх элементаў касцёла, якія ёсць на гэтых здымках, ужо не будзе — час зробіць сваю справу.
    На гэтым сайце таксама вядзецца размова аб старым бераставіцкім «лямусе» на тэрыторыі масласырзавода. Спраўды, гэты аб’ект сёння маладаступны і маладаследаваны. Па некаторых звестках там была прыкасцёльная школа, альбо прытулак-шпіталь для ўбогіх і бяздомных,які яшчэ адкрылі ў часы Мнішкаў(сярэдзіна 18 ст.). Шчыра кажучы, я маю няшмат інфармацыі адносна гэтага будынка. Інтрыга захоўваецца.

  20. берестовичанин: Олег ? Евгений?
    А я думал- хоть мы такие разные, но соберемся вместе погутарим 🙂 ведь есть общее, что нас объединяет- интерес к истории Берестовицы.
    Но вижу не судьба 🙁
    Успехов.

  21. Евгений
    Быть знатоком во всех сферах человеческой деятельности — это хорошо. Но обувать Берестовицу в лапти, когда она родилась в башмачках — есть признак невежества. У Александра Пушкина есть прекрасная притча «Сапожник» (1826):

    Картину раз высматривал сапожник
    И в обуви ошибку указал;
    Взяв тотчас кисть, исправился художник.
    Но, подбочась, сапожник продолжал:
    «Мне кажется, лицо немного криво…
    А эта грудь не слишком ли нога?»
    Художник тут прервал нетерпеливо:
    «Суди, дружок, не свыше сапога!»
    Есть у меня приятель на примете:
    Не ведаю, в каком бы он предмете
    Был знатоком, хоть строг он на словах.
    Но черт его несет судить о свете:
    Попробуй он судить о сапогах!

    В каждой сфере деятельности человека есть свои знатоки, но быть знатоком во всех сферах человеческой деятельности — это равносильно погибели.

  22. в продолжение темы 🙂
    мне кажется всем трем дискутантам из этих комментариев надо встретится и просто поболтать 🙂 а не грузить сайт районной газеты.

  23. Олег из Гродно ( берестовичанин:? ) извините ради Бога.
    Даже в мыслях небыло смеяться.
    Спасибо, что потратили время на меч.
    Если возможно, то пожалуйста узнайте, точно ли это муляж? Если муляж, то с какого образца сделан?
    Не может ли быть так, что это оригинал, а его просто не хотят афишировать, чтоб не старались отобрать из музея?
    Мне кажется и кладу Немцевича найденному у д. Минчики лучшее место в новом Берестовицком музее а не в Гродно.
    Хотя вернуть его наверное не более реально, чем вернуть орган Нового Костела, который был сделан знаменитым мастером для Берестовицы, но был вывезен во времена Хрущева, кажется в Ленинград. Берестовица ещё относительно совсем недавно наслаждалась органной музыкой — прямо как в Домском Соборе(Рига)
    С уважением.
    Николай.

  24. Олег из Гродно — Николаю
    Я очень много читаю. И пришел к выводу: «Кто учится без книги, тот черпает воду решетом». В Гродненском историко-археологическом музее действительно есть средневековый меч с надписью «Пей кровь». Но этот меч является муляжом, копией, выполненной в 19 веке с немецкого оригинала 16 века. Вам об этом расскажет не только экскурсовод, но и смотритель музея. Скажите, как может муляж 19 века попасть в руки Ходкевича Я.К., жившего в 17 веке?..
    Берестовичанин хорошо выявляет различия, а значит хорошо учит. Изучайте историю и Вы по книгам, прежде чем её искривлять. Смеяться не грешно над тем, что действительно смешно.

  25. к сожалению не владею информацией по месту захоронения
    графа Юзэфа Касакоўскага хотя имею непроверенные сведения о обстоятельствах его смерти.

    Гробов в крипте костела было больше чем три.
    О гробе со стекла не слышал. Слышал, что был один цинковый гроб в котором была похоронена женщина. В гробу было окошко со стеклом в которое была видна голова этой женщины — она имела очень хороший вид. Когда гроб вскрыли( он был запаян) за несколько часов труп стал черным.

    О белом гробе тоже слышал — продолжение его истории в д. Белый Дворок. Но это длинная история. не в комментариях её рассказывать. Расскажу при встрече 🙂
    Всегда с печалью смотрю на руины старого костела. Могучее и древнее здание. Уже рухнули в нем своды. Никто его не восстановит ИМХО. Огромные средства нужны. Думаю руины стоят последние годы или десятилетия.
    Здание пережившее войны со Швецией, Францией и дважды с Германией не смогло пережить нашего мирного времени. Эпоха Хрущева оказалась гибельной для старого костела.Да и для многих церквей и костелов.
    Снесут руины и Великая Берестовица полностью превратится в Большую Берестовицу. И любой приезжий походив по нашей Берестовице так и не поймет толком, расположена ли она в 60 км от Белостока или в 60 км от Владивостока 🙁

  26. Прывітанне, спадар Мікалай. Ці валодаеце вы якой-небудзь інфармацыяй аб месцы пахавання перадапошняга ўладальніка маёнтку Вялікая Бераставіца фундатара пабудовы новага касцёла графа Юзэфа Касакоўскага.Вядомы больш-менш дакладныя месцы пахавання іншых “бераставіцкіх” Касакоўскіх. А вось месца спачынку Ю.Касакоўскага, застаецца загадкай. Летась падчас адной з маіх вандровак у Вялікую Бераставіцу з мэтай апросу мясцовых жыхароў, адзін са старажылаў расказаў такую гісторыю. Яе, у сваю чаргу, ён некалі даведаўся ад сваёй маці. Дзесці ў пачатку ХХ ст.(перад уключэннем гэтых зямель у склад Польшчы) на таварную чыгуначную станцыю Бераставіца (сёння Пагранічны) прыбыў цягнік з Варшавы, які прывёз труну з целам уладальніка Бераставіцы Юзэфа Касакоўскага (праўда, пры гэтым мой субяседнік не прывёў дакладную дату падзеі). Ад сябе дадам, што Касакоўскі памёр у 1917 г. Труну перагрузілі на спецыяльна прыстасаваную фурманку і своеасаблівы картэж накіраваўся шашой у бок Вялікай Бераставіцы. За картэжам ішлі жыхары Цецяроўкі, якая знаходзілась ва ўладаннях Касакоўскіх, а таксама вучні мясцовай школы. На паўдарогі да мястэчка ў Лепесах (цяпер Кашанцы) калону ўжо сустракалі прадстаўнікі бераставіцкай грададзкасці – інтэлігенцыя, духавенства, вучні з настаўнікамі, прадстаўнікі графскай сям’і, прыслуга з маёнтку і проста прыхаджане касцёла. Было шмат кветак. Потым уся працэсія на чале з ксяндзом рушыла ў Бераставіцу да старога касцёла. У касцёле адбылася жалобная паніхіда па памёршаму, пасля чаго былога ўладальніка мястэчка з усімі належнымі ўшанаваннямі пахавалі. Пасярэдзіне касцёла метраў праз 10-15 ад галоўнага ўвахода ў падлоге знаходзіўся праём, накрыты масіўнымі дубовымі дошкамі. Пад ім ішлі ступенькі да падземных крыптаў. Праз яго па ступеньках труну знеслі уніз і пакінулі там на вечны спачынак. Вось такая гісторыя.
    Старэйшыя жыхары пасёлка расказвалі таксама, што ўжо перад вайной напрыканцы 30-х гг. яны, малыя дзеці, знаходзячысь побач з касцёлам, заўсёды любілі час ад часу дзеля цікавасці зазірнуць у невялікія вокны, што размяшчалісь пры самай зямлі па абодва бакі храма. Гэта былі вокны да падземных крыптаў. Адно з іх хоць было абсталявана кратамі, але не мела шыбы. Казалі, што праз гэтае акно можна было дакладна разглядзець унізе тры труны. Адна з іх мела нават нейкі дзіўны светлы колер. Тады хадзілі чутк,па словах субяседнікаў, нібыта труна была зроблена са шкла і ў ёй пахавана жанчына.
    На мой погляд, да гісторый такога кшталту трэба адносіцца з павагай. Як ні дзіўна, па гісторыі Бераставіцы матэрыялаў надзвычай мала (архіўныя, друкаваныя, фотадакументы), і іх, як Вы правільна заўважаеце, трэба збіраць літаральна па крупінках. Значна больш сустракаецца дакументаў адносна суседніх населеных пунктаў – Свіслачы, Поразава, Крынак, Індуры, не гаворачы ўжо аб Ваўкавыску ці Гродна). Тое самае датычыцца і калекцыянавання прадметаў, звязаных з гісторыяй пасёлка. Успаміны старажылаў адыгрываюць сёння вялізную ролю ў стварэнні гісторыі мястэчка, асабліва першай паловы ХХ ст. Другая справа, што такую інфармацыю трэба нейкім чынам збіраць, правяраць па магчымасці яе даставернасць і сістэматызаваць, для таго, каб яна праз нейкі час не пайшла бясследна ў небыццё.

  27. В продолжение темы 🙂
    Лет так примерно 30 назад возле д. Мижевичи и д.Сыроежки Берестовицкого района на охоте обнаружил на поле крупный камень с высеченными на нем цифрами 1812 и больше ничего.И камень и цифры очень большие. Лет 15 назад был в тех местах но камня не нашел.
    Уже начал сомневаться там ли его видел?
    Однако недавно один старожил сказал что да был там такой камень и его закопали когда удаляли камни с полей.
    Сейчас поискал в Интернете и вот что нашел — оказывается были в наших местах битвы 1812 года- да ещё какие- цитирую
    ————————
    16 ноября Остен-Сакен перешел в наступление, нанося главный удар по правому флангу саксонско-французских войск. В решающий момент с востока раздался долгожданный для Рейнье сигнал: 9 артиллерийских выстрелов залпами по 3. Это были австрийцы Шварценберга, которые захватили в Изабелине обозы и госпитали Остен-Сакена и теперь шли в тыл русских войск. Началось отступление отдельного корпуса Остен-Сакена. Особенно тяжелыми были бои на переправе через реку Рось у деревни Блакитная. Остен-Сакена спасла медлительность австрийцев и крайняя усталость саксонцев. Преследование отступающего через Брест на Волынь русского корпуса продолжалось до 24 ноября 1812 г.
    В этих боях отдельный русский корпус Остен-Сакена потерял почти 10 тыс. человек и едва не был полностью уничтожен. Но главная задача — не допустить соединения австро-венгерских войск Шварценберга и саксонско-французских войск Рейнье с Наполеоном на Березине — была выполнена. Остен-Сакен не виноват, что Чичагов упустил Наполеона. К сожалению, со временем забылось, что за каждых 5 французов, погибших или взятых в плен на Березине, Россия заплатила одним солдатом, погибшим или попавшим в плен во второй половине ноября 1812 г. в Принеманье. Забылось и самое длительное сражение войны 1812 года — «дело под Волковыском» 14–16 ноября 1812 г.
    подробнее тут
    http://volkovysk.by/history/srazhenie-pod-volkovyskom.html

  28. Уважаемый берестовичанин:
    Каждая крупица истории Берестовицы для её жителей интересна. Легенда ли это, или документ дошедший с давних времен.
    Все это надо бережно собирать и только когда из нескольких источников будет подтверждение одного и того же случая можно будет говорить, что этот случай имел место быть 🙂
    Можно работать с доступными документами — но не надо игнорировать и легенды и преданья старины далекой.
    Тем более что и в документах могут быть ошибки.
    Посмотрите комментарии к этой иптересной статье

    http://www.beresta.by/?p=9416#more-9416
    ————————————————
    пишет
    Березко Римма Ростиславовна: 30.12.2011 в 5:50 пп
    Нет, это неверно. Ее девичья фамилия Конецкая Павла Викентьевна.
    —————————————-

    а ведь не жила бы правнучка и никто бы не заметил, что в документе грубая ошибка.
    Я в далеком детстве бегал с ватагой пацанов по старому костелУ. Загорали на его крыше крытой гонтой. С которой видно было как шел паровоз с станции Берестовицы в Волковыск выпуская клубы дыма и пара и мечтали о далеких странах. Давно уже нет крыши на костеле- более того, давно уже нет паровозов 🙁
    Но помнятся те истории, что рассказывали друг другу о старом костеле на его крыше- особенно после посещения с факелом его подземелий 🙁 Что тут было выдумкой, что передавалось из уст старшего поколения трудно сказать.
    Но вот кстати, говорили, что это изначально была церковь. Мол смотрите в какую сторону повернут вход в старый костел. Точно как в православной церкви а не как в новом костеле.
    Про сердце в шкатулке говорили.
    А кстати и про меч говорили.
    Мол хранящийся в Гродненском музее огромный двуручный меч с надписью на лезвии по немецки ПЕЙ КРОВЬ. Был туда вывезен именно с Берестовицкого старого костела. Будете в Гродно в музее посмотрите на этот меч- это произведение искусства. И почему бы он не мог быть трофеем Ходкевича после ошеломляющей победы под Кирхгольмом?
    Я спрашивал в музее смотрительницу- откуда меч у их? Она говорит не знаю- знаю, что судя по сохранности он никогда не лежал в земле и заброшенным не ржавел.
    Любые легенды и предания важны и нужны. Они исчезают вместе со старшим поколением.
    Ещё лет пять назад я разговаривал с бабушкой которая за польским часом, будучи ребенком воспитывалась в Сиротинце при старом костеле . Она рассказывала, что их водили в подвалы костела — показывали гробы, рассказывали о том кто там был похоронен. Я теперь уж сам не уверен — но сдается мне и про сердце она говорила.
    Однако увы, нет уже бабушки, а на все мои распросы её дочка ничего внятного не сказала.
    Время бежит неумолимо и я сам часто жалею — почему не распрашивал своих родных о делах давно минувших дней.
    Устные предания это не пустяк- они могут дать ход поиску в документах ИМХО.

  29. Бераставічанін — Сяргею Лушчыку.
    Шаноўны спадар Сяргей! Ці задавалі Вы сабе пытанне: «А ці існавала легенда пра сэрца Хадкевіча да Касакоўскіх?» Гісторыкі могуць ніколі не сустракацца, але пісаць аб адным і тым жа. Чаму для Вас «Манаграфія» С.К. Касакоўскага стала «канстантай» гістарычных фактаў? Я хоць і не гісторык, але займаюся аналізам гістарычнай і навуковай літаратуры. І згадзіцеся са мной, што ў Вялікай Бераставіцы і гісторыя павінна быць «вялікая», у сэнсе сапраўды знакавых падзей і асобаў без арыёла вымысла. Вядома з «Польскага слоўніка біяграфічнага», што Станіслаў Шчэнсны (бацька Казіміра)займаўся літаратурай, пісаў камедыі, будучы сенатарам і тайным радцай. Яго сын Казімір вывучаў не толькі гісторыю радоў польскіх, але і ўзбагачаў яе легендамі, не раздзяляючы гісторыю і легенду паміж сабой. Яркі прыклад знаходзіцца ў гэтым Вашым артыкуле, дзе Вы ўзгадваеце (са слоў Казіміра Касакоўскага) пра чарапную каробку гетмана Хадкевіча, якая нібыта захоўвалася ў палацавай капліцы Сапегаў у Млынове. Жыццядзейнасць С.К. Касакоўскага больш прыпадае на 19 стагоддзе (1837-1905). Цела загінуўшага гетмана Хадкевіча Я.К., як вядома з польскіх крыніц, не знайшло сабе пакоя на працягу двух стагоддзяў (з 1621 па 1722 г. яго перазахоўвалі 6 разоў). Сёмы раз прыпадае на другую палову 18 ст. у выніку спрэчкі паміж ордэнам іезуітаў з Астрога і ордэнам бенедыктынцаў з Ярослава. Апошія таемна вывезлі труну з целам Хадкевіча і яго жонкі ў Ярослаў (касцёл бенедыктынак). Там дзве труны і знайшлі ў 1921 годзе. ЧАРАПНАЯ КАРОБКА Хадкевіча была на месцы! Пры жыцці С.К. Касакоўскага (1837-1905) пахаванне гетмана Хадкевіча было страчана больш як на стагоддзе. Але Станіслаў Казімір узгадвае, што чарапная каробка Хадкевіча захоўвалася ў палацавай капліцы Сапегаў у Млынове, сэрца гетмана размяшчаецца ў залатой пасудзіне (ciboriumie) алтара старога вялікабераставіцкага касцёла; мясцовыя краязнаўцы шукаюць у Бераставіцы меч Хадкевіча, пакінуты гетманам у бітве пад Хацінам. Падкажыце, калі ласка, дзе праўда, а дзе вымысел. Дзе рэальныя даследванні, бо займацца канстатацыяй фактаў толькі з аднаго дакумента для гісторыка гэта яшчэ не дастаткова. Дзякую за ўвагу.

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *